W świetle zainicjowanego przez FSC dialogu z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Gdańsku, ze zdziwieniem przyjęliśmy komunikat z 11 sierpnia br., w którym RDLP poinformowała o rezygnacji z kontynuacji certyfikacji gospodarki leśnej w systemie FSC. W związku z dużym niepokojem, jaki ta decyzja wzbudziła w przemyśle drzewnym, w trosce o transparentność naszej organizacji i systemu FSC chcielibyśmy przedstawić kilka istotnych informacji. Jednocześnie, biorąc pod uwagę, że FSC jest dobrowolnym systemem certyfikacji, szanujemy decyzję RDLP w Gdańsku i liczymy, że w przyszłości uda się nam kontynuować współpracę.
Rozmowy między FSC a RDLP w Gdańsku
Rozmowy między RDLP w Gdańsku a FSC na temat recertyfikacji zostały zainicjowane przez nas w lipcu br. w związku z sygnałami, iż Dyrekcja ta rozważa rezygnację z kontynuacji certyfikacji FSC. Na naszą prośbę 14 lipca w siedzibie RDLP w Gdańsku odbyło się spotkanie z władzami gdańskiej Dyrekcji. Przedstawiciele RDLP w Gdańsku wyjaśnili, że głównym powodem, dla którego rozważają rezygnację z kontynuacji certyfikacji FSC, są zapisy umowy licencyjnej na plan certyfikacyjny FSC. Poinformowano nas, iż według przeprowadzonej dla RDLP analizy prawnej zapisy umowy budzą poważne zastrzeżenia. Niestety mimo deklaracji złożonych na spotkaniu co do udostępnienia tej analizy, uzyskaliśmy w późniejszym czasie odpowiedź, iż nie jest to możliwe, ponieważ analiza prawna jest dokumentem wewnętrznym.
Przypominamy, że umowa licencyjna na plan certyfikacyjny FSC jest obowiązującym dokumentem, który zarządca lasu podpisuje co 5 lat, przy recertyfikacji FSC. Jednostki organizacyjne Lasów Państwowych nie zgłaszały dotychczas do FSC zastrzeżeń do zapisów umowy licencyjnej, a umowy te funkcjonują od wielu lat, ulegając co pewien czas aktualizacji.
Swoje wątpliwości co do treści umowy licencyjnej RDLP w Gdańsku przedstawiła w piśmie do władz FSC International. Licząc na dalszy, szczegółowy i merytoryczny dialog, FSC International zwróciło się w piśmie z 3 sierpnia br. do RDLP w Gdańsku (oryginalne pismo w języku angielskim – kliknij TUTAJ, tłumaczenie pisma na język polski – kliknij TUTAJ) z prośbą o wskazanie konkretnych zapisów w umowie licencyjnej, które budzą zastrzeżenia wraz z uzasadnieniem. FSC International jak dotąd nie otrzymało odpowiedzi na to pismo.
Proces rewizji Standardu dla gospodarki leśnej
W komunikacie RDLP w Gdańsku pojawia się informacja o rozwiązaniu Grupy Opracowującej Standard (dalej: Grupa). O tej decyzji i jej przyczynach FSC informowało na bieżąco poprzez swoje kanały komunikacji. W dniu 11 lutego 2022 r., z uwagi na brak porozumienia w ramach Grupy co do finalnego projektu Krajowego Standardu i brak przedstawienia przez nią planu jego finalizacji, FSC International podjęło decyzję o rozwiązaniu Grupy i ukończeniu Standardu w oparciu o alternatywne procedury rewizji Standardu. Przypominamy, iż Grupa była wielokrotnie informowana o takiej ewentualności. Rewizja jest kontynuowana, a Standard FSC zostanie ukończony przez Techniczną Grupę Roboczą, która została powołana 21 kwietnia br.
Proces rewizji Standardu FSC dla gospodarki leśnej dla Polski od samego początku jest w pełni transparentny i tym samym może być przykładem dla innych systemów certyfikacji. Najważniejsze informacje dotyczące rewizji dostępne są na dedykowanej stronie internetowej FSC. Kolejne projekty Standardu są poddawane szerokim konsultacjom publicznym – trzecia i jednocześnie ostatnia runda konsultacji rozpoczęła się 29 lipca i potrwa do 9 września br. Udział w nich mogą wziąć wszyscy zainteresowani – od osób prywatnych, przedstawicieli firm, organizacje pozarządowe, po zarządców lasów.
Twierdzenie zawarte w komunikacie RDLP w Gdańsku, iż certyfikacja FSC grozi w przyszłości „szeregiem szkód w gospodarce leśnej, a co się z tym wiąże, także w gospodarce krajowej i przemyśle drzewnym przez znaczące, w nieodległej perspektywie czasowej, ograniczenie dostępności drewna z polskich lasów na rynku wewnętrznym” budzi nasze największe zdziwienie i jest całkowicie nieuprawnione. Misją FSC jest promowanie zrównoważonej gospodarki leśnej łączącej funkcje społeczne, ekonomiczne i przyrodnicze, jest więc to misja całkowicie zbieżna do wielofunkcyjnej gospodarki leśnej prowadzonej przez RDLP w Gdańsku. Zachęcamy RDLP w Gdańsku do udziału w konsultacjach publicznych projektu Standardu i złożenia merytorycznych uwag do poszczególnych jego zapisów.
Certyfikacja FSC w Polsce
Certyfikacja gospodarki leśnej FSC funkcjonuje w Polsce od lat 90. i obecnie jest nią objęte około 70% powierzchni lasów w naszym kraju. Przez wiele lat większość regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych pozytywnie przechodziła certyfikację. W swoim komunikacie RDLP w Gdańsku wspomina, że „przez lata certyfikat dobrze przysłużył się doskonaleniu gospodarki leśnej, którą prowadzimy, co miało szczególnie duże znaczenie przy transformacji naszego Państwa z gospodarki scentralizowanej do wolnorynkowej”. Z tym większym zdziwieniem FSC przyjmuje zarzuty przytoczone w komunikacie RDLP w Gdańsku, że stosowanie standardu FSC „skutkować [to] może szeregiem szkód w gospodarce leśnej”.
System certyfikacji FSC cieszy się ogromnym zaufaniem w Polsce i na świecie. Świadczy o tym przede wszystkim bardzo duża popularność certyfikacji FSC łańcucha dostaw (CoC - FSC Chain of Custody) – w tej chwili w Polsce funkcjonuje ponad 2500 certyfikatów FSC CoC, co daje Polsce 3. miejsce na świecie (po Chinach i Włoszech). Produkty wytwarzane w Polsce są obecne nie tylko na naszym rynku, ale z powodzeniem podbijają globalne rynki, w czym na pewno pomaga certyfikat FSC, rozpoznawalny i obdarzony zaufaniem na całym świecie. FSC cieszy się wysokim zaufaniem konsumentów – globalne badanie konsumenckie GlobeScan z 2021 r. wykazało, że FSC jest organizacją, której konsumenci najbardziej ufają w kwestii ochrony lasów. Badanie dowodzi również, że obecność oznaczeń świadczących o certyfikacji przez cieszące się zaufaniem, niezależne organizacje, takie jak FSC, odgrywa coraz większą rolę w wyborach zakupowych.
Kontynuacja dialogu
Mimo decyzji zakomunikowanej przez RDLP w Gdańsku, FSC jest nadal otwarte na rozmowy w sprawie negocjacji umowy licencyjnej w przypadku ponownej certyfikacji. Aby jednak było to możliwe, konieczne jest doprecyzowanie oczekiwań i zastrzeżeń oraz ich uzasadnienie przez RDLP w Gdańsku i chęć dialogu (o czym poinformowaliśmy RDLP w Gdańsku pismem w dniu dzisiejszym).