Podejście to skupia się na lepszym wyjaśnieniu przepisów, tak aby ułatwić firmom ich zrozumienie i wprowadzenie w życie. Obejmuje ono:
- zaktualizowany dokument z wytycznymi dotyczącymi EUDR,
- czwartą wersję FAQ (często zadawanych pytań),
- projekt nowelizacji EUDR – m.in. precyzujący produkty objęte zakresem EUDR.
Choć główne wymogi pozostają niezmienione, kilka aktualizacji jest szczególnie istotnych dla firm zajmujących się drewnem i kauczukiem naturalnym. Poniżej opisaliśmy najważniejsze zmiany.
Jaśniejszy zakres dla produktów z kauczuku i drewna
Projekt nowelizacji precyzuje, które produkty podlegają EUDR. Wcześniej niektóre kody celne dotyczące produktów z kauczuku i oleju palmowego wprowadzały niepewność, ponieważ obejmowały zarówno produkty pochodzące z tych surowców, jak i te wykonane z innych materiałów. Nowy projekt rozwiązuje ten problem, dodając przedrostek „ex” (oznaczający ekstrakt) przed kodem celnym w załączniku I, wskazując, że dotyczy tylko produktów pochodzących z danego odnośnego towaru.
Przykłady:
- kod HS 4011 obejmuje wszystkie opony pneumatyczne, ale tylko te z kauczuku naturalnego (wyłączając te z syntetycznego) podlegają EUDR,
- kauczuk z Hevea brasiliensis jest objęty zakresem, ale inne naturalne gumy (np. balata, gutaperka, guayule, chicle) – już nie.
Wyłączenia: odpady, próbki, opakowania
Zaproponowano dodatkowe wyjątki:
- odpady oraz produkty używane i z drugiej ręki z drewna i kauczuku nie podlegają EUDR,
- próbki produktów o znikomej wartości (np. drewniane lub kauczukowe elementy wysłane do testów lub promocji) są wyłączone,
- materiały opakowaniowe używane do transportu innych produktów nie są objęte zakresem,
- materiały dodatkowe (instrukcje, etykiety, katalogi) i listy są wyłączone, chyba że zawierają odnośne produkty objęte zakresem EUDR,
- produkty w całości wykonane z bambusa lub rattanu są wyłączone z zakresu EUDR.
Geolokalizacja i mapy lasów: żadna mapa nie jest wiążąca
Dane satelitarne (np. mapa Global Forest Cover 2020) mogą pomóc firmom w ocenie ryzyka wylesiania, ale żadna konkretna mapa nie jest obowiązkowa ani prawnie wiążąca. Firmy mogą korzystać z różnych narzędzi, o ile przeprowadzą rzetelną ocenę ryzyka. To na nich spoczywa obowiązek przedstawienia wiarygodnych dowodów.
Należyta staranność konieczna nawet dla regionów „niskiego ryzyka”
Firmy pozyskujące drewno lub kauczuk z regionów „niskiego ryzyka” mają uproszczone obowiązki związane z należytą starannością (due diligence), ale nie oznacza to jedynie obowiązku zbierania informacji. Celem EUDR jest zmniejszenie ryzyka wylesiania do znikomego poziomu, więc firmy muszą nadal analizować złożoność łańcucha dostaw i ryzyko obejścia przepisów.
Elastyczność oświadczeń o należytej staranności i zgłoszenia roczne
- Oświadczenie można teraz składać raz w roku, obejmując wiele dostaw.
- W przypadku produktów złożonych należyta staranność dotyczy tylko głównego odnośnego towaru (np. podeszwy z kauczuku w butach).
Ponowne wykorzystanie istniejących oświadczeń o należytej staranności
W zaktualizowanej wersji często zadawanych pytań (FAQ) wprowadzono pojęcie „operatorów dalszego łańcucha” (downstream operators) – firm sprzedających lub eksportujących produkty, których komponenty już przeszły procedurę należytej staranności. Duże przedsiębiorstwa (niebędące MŚP) mogą teraz ponownie wykorzystać oświadczenia dostawców, nie musząc weryfikować ich systemów należytej staranności. Wystarczy zebrać numery referencyjne i weryfikacyjne od dostawcy i złożyć własne oświadczenie, odnosząc się do nich.
Jeśli jednak część odnośnego produktu nie była objęta należytą starannością, firma musi przeprowadzić pełną ocenę.
Dla podmiotów spoza UE
Dostęp do unijnego systemu informacyjnego wymaga ważnego numeru EORI (Economic Operators' Registration and Identification), nawet dla eksporterów spoza UE.
Jak FSC może pomóc
Mimo uproszczeń, zgodność z EUDR wymaga zaangażowania w ocenę i redukcję ryzyka wylesiania – szczególnie dla firm z globalnymi łańcuchami dostaw. System FSC oferuje narzędzia ułatwiające spełnienie tych wymogów:
- Certyfikacja FSC już spełnia wymogi EUDR i jest zgodna z jego definicjami.
- FSC Aligned for EUDR to dobrowolna opcja dodatkowej weryfikacji zgodności z EUDR, dająca maksymalną pewność wobec zgodności z EUDR.
- Oceny ryzyka FSC pomagają analizować zagrożenia na poziomie krajowym i regionalnym, także dla produktów złożonych lub pochodzących z regionów niskiego ryzyka. Baza FSC Risk Hub zawiera potrzebne dane.
- FSC Trace ułatwia składanie oświadczeń o należytej staranności i bezpieczne przechowywanie informacji.
FSC pozostaje kluczowym partnerem, m.in. dla firm przemysłu drzewnego, w budowaniu efektywnych systemów zgodności, które pozwalają na połączenie konkurencyjności ze zrównoważonym rozwojem. Więcej informacji: https://fsc.org/en/fsc-eudr.
Reakcja FSC na zmiany
Po analizie nowych wytycznych EUDR (wersja 2) i FAQ (wersja 4) obecnie nie planujemy zmian w Module Regulacyjnym FSC, ale przygotowujemy wyjaśnienia w naszych materiałach, aby pomóc zainteresowanym stronom w dostosowaniu się do nich.
Co dalej?
- Projekt nowelizacji EUDR musi zostać przyjęty przez Parlament UE i Radę.
- Komisja pracuje też nad dokumentem klasyfikującym kraje według ryzyka, który ma zostać opublikowany przed czerwcem 2025.
- Wymogi EUDR zaczną obowiązywać dla firm innych niż MŚP od stycznia 2026. To czas, by działać i wykorzystać zgodność jako szansę na zdobycie przewagi nad firmami, które zwlekają z wdrożeniem rozporządzenia.