Z zaskoczeniem przyjęliśmy opublikowany w dniu 25 lipca 2023 r. komunikat Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) w Białymstoku, w którym informuje o rezygnacji z kontynuowania certyfikacji gospodarki leśnej w systemie FSC od dnia 1 stycznia 2024 r. W swoim komunikacie RDLP w Białymstoku powołuje się na brak konstruktywnych działań ze strony FSC oraz wyłączenie z procesu opracowywania wymagań certyfikacyjnych, a przez to brak wpływu na ostateczny kształt krajowego standardu gospodarki leśnej FSC w Polsce. Szanujemy decyzję RDLP w Białymstoku, ale nie możemy zgodzić się z przedstawioną przez tę dyrekcję argumentacją.
Współpraca FSC z Lasami Państwowymi trwa nieprzerwanie od przeszło 25 lat. Rozmowy dotyczące kształtu współpracy FSC z Lasami Państwowymi prowadzone są od listopada 2022 r. Ostatnie spotkanie w tej sprawie z Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych (DGLP), która reprezentuje podległe jej regionalne dyrekcje Lasów Państwowych, odbyło się 30 czerwca br., a jego celem było m.in. omówienie kwestii związanych z kształtem umowy licencyjnej oraz rewizją krajowego standardu gospodarki leśnej. Spotkanie odbyło się w konstruktywnej atmosferze, co podkreśliły obie strony. FSC i DGLP uzgodniły kolejne niezbędne kroki, które każda ze stron podejmie, aby dążyć do porozumienia w kwestii umowy licencyjnej. Dodatkowo FSC przedstawiło DGLP aktualny status procesu rewizji standardu i harmonogram dalszych prac. FSC Polska zaprosiło Lasy Państwowe, które aktywnie uczestniczyły w procesie rewizji standardu, do udziału w webinarium w dniu 23 sierpnia 2023 r. Zostaną podczas niego przedstawione wyniki ostatnich konsultacji społecznych oraz treść ostatniego projektu standardu.
Ponadto, aby dać stronom więcej czasu na osiągnięcie porozumienia, w listopadzie 2022r. FSC wydało specjalne odstępstwo dla LP, które umożliwia wznowienie certyfikacji (po 5 latach ważności certyfikatu) bez konieczności podpisania najnowszej wersji umowy licencyjnej, o ile dana RDLP posiada ważną dotychczasową umowę licencyjną i pozytywnie przejdzie audyt wznawiający. Należy zaznaczyć, że certyfikat RDLP w Białymstoku został wznowiony w 2021 roku – na 5 lat, a więc do 10 sierpnia 2026 r. RDLP w Białymstoku podchodziłaby więc do audytu wznawiającego dopiero w 2026 r. i dopiero wówczas otrzymałaby do podpisania najnowszą wersję umowy licencyjnej. Do tego czasu mogłaby się posługiwać dotychczasową umową licencyjną, a do utrzymania certyfikatu niezbędne byłyby jedynie coroczne audyty okresowe.
System certyfikacji FSC jest dobrowolny. Szanujemy decyzję RDLP w Białymstoku o przerwaniu certyfikacji oraz decyzje innych regionalnych dyrekcji, które zdecydowały, aby nie kontynuować certyfikacji FSC. Przypominamy, że certyfikacja FSC to konkretne korzyści dla przyrody, społeczeństwa i gospodarki. Certyfikacja FSC nie pozwala na nielegalne pozyskiwanie drewna, degradację lasów, a także wylesianie certyfikowanych obszarów. Ponadto w lasach certyfikowanych FSC znacząco ograniczone jest używanie pestycydów i promuje się stosowanie alternatywnych metod zwalczania szkodników. Certyfikacja FSC jest też ważna w kontekście udziału społeczeństwa w zarządzaniu lasami, a zarządca certyfikowanego lasu ma obowiązek prowadzenia konsultacji społecznych. FSC umożliwia udział obserwatorów w audycie gospodarki leśnej – jako jedyny system certyfikacji gospodarki leśnej. Dlatego rezygnacja z certyfikacji FSC oznaczać może ograniczenie kontroli społecznej nad lasami.
Certyfikacja FSC to też wymierne korzyści dla polskiej gospodarki. Polska jest krajem znajdującym się w europejskiej czołówce pod względem powierzchni certyfikowanej FSC i na drugim miejscu pod względem liczby certyfikatów dla łańcucha dostaw w UE. FSC zwiększa konkurencyjność firm - nasz kraj stał się największym eksporterem mebli w UE i drugim największym na świecie, ustępując jedynie Chinom. Wysokie standardy FSC dla gospodarki leśnej i łańcucha dostaw sprawiają, że system certyfikacji FSC jest obecnie najbardziej zaufanym i rozpoznawanym systemem tego typu w Polsce i na świecie.
FSC docenia wieloletnie zaangażowanie RDLP w Białymstoku we wdrażanie standardów FSC. Jednocześnie niezmiennie podkreślamy gotowość do dalszego otwartego i konstruktywnego dialogu w celu wspólnego wspierania odpowiedzialnych praktyk leśnych dla dobra lasów i branży drzewnej w Polsce.